Centar „Stanište“ objavio studiju o statusu i finansiranju zaštićenih područja u Srbiji

Ekološki centar „Stanište“ završio je istraživanje na temu primene Zakona o zaštiti prirode.

U periodu novembar 2020 – mart 2021. godine, sproveli su istraživanje o tome koliko osnivači i upravljači zaštićenih područja ispunjavaju zakonske obaveze po pitanju sprovođenja mera zaštite i finansiranja. Od organa vlasti na svim nivoima tražili smo izveštaje o ostvarivanju godišnjeg programa upravljanja za 2017, 2018, 2019. i 2020. godinu, kao i dokumente u vezi finansiranja. Nakon analize zaključuju:

Registar zaštićenih područja nije dovoljno pouzdan, ni javno dostupan. U Registru za sva područja nedostaju podaci o kategoriji, a kod većeg broja njih o aktu proglašenja i upravljaču, naročito za nekategorisana područja. Podaci nisu dati u obliku pogodnom za pretragu, na primer, po azbučnom redu naziva, godini proglašenja, po kategoriji i vrsti zaštite, upravljačima, površini, statusu, tako da je korišćenje elektronskog oblika Registra otežano.

Veliki broj opština i gradova, koji su proglasili zaštićena područja, nemaju izveštaje upravljača. Stanje na republičkom nivou je povoljnije. Iz izveštaja se ne mogu odrediti efekti finansiranja. Od 74 opštine i grada koji su proglasili ukupno 200 zaštićenih područja, samo njih 16 ima sve izveštaje, za sva zaštićena područja, ukupno 66 područja. Da nema nijedan izveštaj ni za jedno područje potvrdila je 21 lokalna samouprava. Nadležni u čak 9 opština i gradova odgovorili su da nemaju zaštićena područja proglašena aktom lokalne samouprave, iako je registrovano da ih imaju. Na republičkom nivou, od 88 područja proglašenih aktom republičkih vlasti, Ministarstvo zaštite životne sredine ima 80 izveštaja za 2020. godinu. Izveštaji su detaljni, informativni, ali nedostupni javnosti.

Opštine i gradovi retko finansiraju zaštićena područja koja su sami proglasili, izveštaji upravljača su finansijski netransparentni i neusaglašeni sa drugim dokumentima. Samo 20 opština i gradova (od 74) je u 2020. godini finansiralo zaštićena područja koja su sami proglasili.
OVDE MOŽETE PREUZETI STUDIJU sa detaljnim objašnjenjima i podacima za sva kategorisana zaštićena područja prirode u Srbiji, za sve nivoe vlasti.

Najvažnije rezultate istraživanja i probleme koji postoje u ovoj oblasti možete pogledati u kratkoj animaciji, trajanja 3:40 minuta.